Izložba „Čekajući stalnu postavku” obogaćena je novim značajnim predmetima, rekonstrukcijama mogućih izgleda srpskih srednjovekovnih insignija, koje predstavljaju predmete koji su vizuelni, spoljašnji simboli vlasti ili društvenog statusa. U narednom periodu, posetioci će imati priliku da vide rekonstrukcije krune kralja Mihaila I Vojisavljevića, sevastokratorskog venca Stefana Prvovenčanog, oklopa i mača cara Dušana, kao i i odeždi kralja Stefana Prvovenčanog, kraljice Kataline i despota Jovana Olivera, koje su ručno izrađene starim tehnikama u konsultacijama sa relevantnim stručnjacima, a na osnovu sačuvanih pisanih izvora i predstava na freskama.
Rekonstrukciju mogućeg izgleda krune Mihaila I Vojisavljevića, vladara iz prednemanjićke epohe, izradila je zlatarska radionica Marsela i Simona Čivljaka po ugledu na ktitorsku fresku iz Crkve Svetog Mihaila u Stonu na Pelješcu. Kruna ima formu venca na čijim vrhovima se nalaze četiri krsta i specifična je po tome što se ovakav oblik krune sreće u kratkom istorijskom periodu samo kod vladara Engleske, Nemačke i Norveške. Urađena je od pozlaćenog srebra i ukrašena slatkovodnim biserima, kao i zelenim ahatom, zelenim oniksom, žadom, hrizoprasom, plavim sintetičkim safirom i ametistom, obrađenim u obliku ovala, pravougaonika i kruga.
Rekonstrukciju mogućeg izgleda sevastokratorskog venca Stefana Prvovenčanog je izradio filigranista Goran Ristović Pokimica po uzoru na fresku u manastiru Studenica. Kruna prvog ovenčanog tj. krunisanog kralja dinastije Nemanjić, zbog čega je u narodu prozvan Prvovenčani, urađena je od pozlaćenog srebra i raskošno dekorisana turmalinima, granatima, rubinima, ametistima i slatkovodnim biserima.
Rekonstrukciju oklopa cara Dušana iz vremena bitke kod Velbužda 1330. godine izradio je arhitekta Stevan Stevanović na osnovu predstave na žitijnoj ikoni Stefana Dečanskog u manastiru Dečani i brojnih analogija sa predstavama vitezova izrađenih u bronzi i kamenim efigijama sa prostora Balkana, južne Italije i Španije, dok je rekonstrukciju mača cara Dušana po uzoru na fresku iz Manastira Svetog Đorđa u Pologu u Severnoj Makedoniji izradio majstor kovač mačeva Slobodan Marinić. Oklop je delom prekriven finim brokatnim tkanim platnom sa autentičnim motivom, dok su ukrasi na oklopu i maču pozlaćeni. Na maču se nalazi ispis na staroslovenskom jeziku: „U Hristu blagoverni Stefan car”.
Rekonstrukcija odežde kraljice Kataline je izrađena po uzoru na fresku iz Crkve Svetog Ahilija u Arilju, zadužbini njenog muža kralja Stefana Dragutina, jahačka odežda Jovana Olivera izrađena je po ugledu na ktitorski portret u njegovoj zadužbini manastiru Lesnovo u Severnoj Makedoniji, a odežda kralja Stefana Prvovenčanog po uzoru na fresku iz manastira Mileševa. Odežda jednog od najuglednih velmoža i vojskovođa cara Dušana, a nakon proglašenja carstva 1346. godine i titularnog despota, raskošno je ukrašena biserima koje je poklonio poznati kolekcionar antikviteta i umetničkih dela Vitor Ristović u spomen na svog sina Vidoja.
Odežde su rad kostimografkinje Jelene Stokuće i tima saradnika, i predstavljene su na posebno dizajniranim lutkama koje je uradio vajar Darko Kuzmanović.
Foto rekonstrukcija odežde kraljice Kataline Izrada kostimografkinja Jelena Stokuća Foto IMS
Izložba „Čekajući stalnu postavku” je nakon otvaranja, kako je i najavljeno tom prilikom, povremeno obogaćivana novim predmetima, što je dodatno privlačilo interesovanje posetilaca. Među njima se izdvajaju olovni pečat velikog župana Stefana Nemanje iz druge polovine XII veka, kristalni bokal sa grbom Kraljevine SHS, novčići vladara iz dinastije Nemanjić, karaf kralja Milana Obrenovića, fotografija kraljice Natalije u bogato dekorisanom emajliranom ramu i Orden Miloša Velikog IV reda.
Podsećamo da je Istorijski muzej Srbije na izložbi „Čekajući stalnu postavku” pred posetioce izneo najvrednije predmete iz svojih zbirki među kojima se izdvajaju predmeti koji su deo zaostavštine dve novovekovne srpske dinastije – Karađorđević i Obrenović.
Izložba je koncipirana tako da daje uvid u pojedine celine buduće stalne postavke – u bočnim salama prezentovani su predmeti koji su pripadali rodonačelnicima i njihovim naslednicima iz dinastija Karađorđević i Obrenović, a u ostatku prostora predstavljeni su period prednemanjićkih i nemanjićkih vladara, pad srpske srednjovekovne države pod osmansku vlast, kao i period srpske Despotovine.
Na izložbi su predstavljene i rekonstrukcije kruna i odeždi srpskih srednjovekovnih vladara i vladarki, izrađene u cilju podsećanja na ovaj period srpske istorije.
Svake subote od 13 časova u Muzeju se realizuje program „Subota u Istorijskom muzeju”, koji predstavlja raznovrsni prateći program izložbe „Čekajući stalnu postavku”. Prateći program je namenjen svim uzrastima i obuhvata stručna vođenja kroz aktuelnu izložbu, stručna vođenja na posebne teme i kreativne radionice za decu, a više informacija o programu možete da pronađete na sajtu i društvenim mrežama Muzeja.
Foto naslovna Rekonstrukcija sevastokratorskog venca kralja Stefana Prvovenčanog Izrada i Foto Goran Ristović Pokimica
